Etrusken: Pracht en Macht
Archeologische vondsten uit het oude Etrurië nu te zien in Ezinge
8 juni 2024 - 12 januari 2025
Museum Wierdenland in Ezinge, het enige archeologische museum van Groningen, opende op 8 juni de tentoonstelling ‘Etrusken: Pracht en Macht’. Bezoekers kunnen nu in de groene omgeving van het oudste cultuurlandschap van Nederland kennismaken met de eerste grote beschaving in Italië, tussen de 9de en 1ste eeuw v.Chr.
De invloed van de Etrusken, bekend om hun fraaie bronskunst, diepgewortelde religieuze gebruiken en expertise in waterbeheer, is tot ver buiten Italië te herkennen. Met zo’n 100 Etruskische voorwerpen uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden, biedt de expositie een verhelderende blik op deze beschaving. Centraal staat de schoonheid van de Etruskische cultuur, gekenmerkt door vakmanschap, diversiteit en internationale contacten. Ook aloude vragen over hun herkomst, taal en mysterieuze voorspellingspraktijken komen aan bod.
Aardewerk in Griekse stijlen, bronzen kannen en typerende, zwarte glanzende vazen
illustreren de verre handelsbetrekkingen van de Etrusken, terwijl bronzen spiegels en gouden
sieraden hun rijkdom belichten. Verschillende offerbeeldjes en rijk gedecoreerde askisten geven
inzicht in hun godenwereld en dodencultuur.
De expositie is te zien van 8 juni 2024 tot en met 12 januari 2025.
Etrurië, Leiden, Ezinge
Hoewel de Etrusken zelf nooit in Ezinge zijn geweest, is het toepasselijk dat zij nu juist hier een
tentoonstelling krijgen. Ezinge is gelegen in het oudste cultuurlandschap van Nederland en het oudste
permanent bewoonde dorp. Rond 600 v.Chr. komen hier de eerste mensen wonen. In Italië bloeit de
Etruskische cultuur in deze periode volop. De bewoners van het wierdenland bouwen heuvels van zoden
en klei - wierden of terpen genaamd - om hun woningen tegen het water te beschermen. Er bestaan
ook specifieke grafwierden, met daarbij behorende grafrituelen. De Etrusken staan bekend om hun
typerende grafheuvels, tumuli genoemd, en hun grafrituelen. En net als de Ezingers zijn de Etrusken
actief bezig met waterbeheer. Terwijl de Ezingers zich toeleggen op het graven van kanalen, sloten en
greppels, staan de Etrusken bekend als meesters in het draineren en irrigeren van land. Zo vertonen de
oude Etrusken en vroege wierdenlanders lang geleden toch enkele opmerkelijke gelijkenissen.
Etruskische Gouden Eeuw
Tussen 700 en 500 v.Chr., wanneer de Ezingers hun wierden bouwen, beleeft de Etruskische cultuur een
grote bloeiperiode in de twaalf Etruskische stadstaten, verspreid over de huidige provincies Toscane,
Umbrië en Lazio. De Etrusken onderhouden handelscontacten met Griekenland, het Midden-Oosten en
Egypte, en wisselen zo culturele ideeën uit met het hele Middellandse Zeegebied. Ze leren
pottenbakken als de Grieken en goudsmeden als de Syriërs, en geven zelf een nieuwe draai aan deze
ambachten. Dit levert unieke Etruskische objecten op zoals gouden sieraden, glanzend zwarte
aardewerken kannen, en bronzen spiegels.
Etruskische askist uit Volterra met afbeelding van Odysseus en de Cycloop, 200 - 50 v. Chr.
Buikamfoor, 540 - 530 v. Chr.
Etruskische broche, 500 - 400 v. Chr.
Beeldvorming
Over de Etrusken zijn geen uitgebreide Etruskische literaire bronnen bewaard gebleven, wel losse
Griekse en Romeinse teksten. Die bronnen komen in de tentoonstelling aan bod, maar worden zeker
ook kritisch bevraagd. Hoe hebben die teksten bijgedragen aan de beeldvorming over de Etrusken,
bijvoorbeeld over hun bijgelovigheid en de positie van de vrouw in hun samenleving?
Oog in oog met de Etrusken
'Etrusken: Pracht en Macht' is de vierde in de reeks tentoonstellingen van het project '
Onder ons' van het Rijksmuseum van Oudheden, in samenwerking met tien Nederlandse musea. Dankzij genereuze steun van de VriendenLoterij kan het RMO de nationale archeologische collectie de komende jaren door Nederland laten reizen. 'Onder ons' beoogt zoveel mogelijk mensen in Nederland de kans te geven deze rijkscollectie in hun eigen regio te bewonderen.
Dagje uit
Combineer een bezoek aan de tentoonstelling met een wandeling of fietstocht door het oudste
cultuurlandschap van Nederland, met als vertrekpunt Ezinge, zoals de wandeling
Bouwerderpad of de fietsroute
Wierdenland.
TENTOONSTELLINGEN EN GERELATEERD